طرح ریزی شغلی و حرفه ای
طرح ریزی شغلی و حرفه ای یکی از وظایف افراد در سنین نوجوانی و جوانی است. دانش آموزان در دبیرستان نیاز دارند تا طرح ریزی شغلی و حرفهای خود را انجام دهند و برنامه ریزی شغلی خود را برای آینده تهیه نمایند.
یکی از مواردی که در تهیه برنامه ریزی شغلی و طرح ریزی شغلی و حرفه ای لازم است توجه به مراحل زندگی شغلی است. دراین مقاله،مراحل فوق را معرفی می کنیم.
طرح ریزی شغلی و حرفه ای در در سنین ۱۶ تا ۲۲ سالگی
اواخر دوره نوجوانی اولین مرحله مهم در زندگی شغلی افراد است. افراد در این سن در حال ترک دنیای والدین هستند. در این دوره استقلال و عدم وابستگی به والدین و دیگران در فرد پایه ریزی می شود. فرد باید خود را تحلیل کند که آیا می تواند در دنیای بزرگسالان روی پای خود بایستد یا خیر. افراد این سنین برای پذیرش عقاید و افکار جدید آمادگی کامل دارند و باید در طرح ریزی شغلی و حرفه ای خود به این مهم توجه کنند.
طرح ریزی شغلی و حرفه ای در سنین موقت
سنین بین ۲۲ تا ۲۸ سالگی به سنین بزرگسالی موقتی مشهور است. افراد در این سن خصوصیات زیر را دنبال می کنند:
- کسب استقلال در کار
- ازدواج یا روابط صمیمی
- آزمایش همه باید ها و اجبار های وضع شده از جانب پدر و مادر
- انتخاب افراد بزرگسال برای حفظ رابطه با آنها
در این سن افراد دوست دارند لیاقت و شایستگی خود را به پدر و مادر نشان دهند. به والدین بفهمند که اتکای به نفس دارند و می توانند برنامه زندگی آینده خود را تهیه کنند. در این راه به ملاحظات خانوادگی و زناشویی هم توجه دارند.
مرحله گذاری دهه ۳۰
سنین بین ۲۸ تا ۳۲ سالگی را مرحله گذرای دهه ۳۰ می نامند:
- زیر سوال بردن تعهدات اولیه در قبال
- روابط
- ازدواج
- خانواده و شغل
- احتمال وقوع ارزیابیهای مجدد و تغییرات مختلف
از جمله خصوصیات این دوره از طرح ریزی شغلی می باشد. این مرحله برای تداوم موقعیت فعلی افراد آسیب پذیر به نظر می رسد. بعضی از افراد همچنان به انتخاب های شغلی پیشین خود پایبند هستند.
مرحله نضج گیری
افراد در سنین ۳۲ تا ۳۹ سالگی وارد مرحله نضج گیری می شوند. این مرحله به زمان نضح گیری معروف است. بعضی از خصوصیات این مرحله عبارتند از:
- درگیری درکار
- کمک به رشد و پویایی فرزندان
- اولویت دادن به پرورش فرزندان
- به رسمیت شناختن وظایف اخلاقی در نقش والدین
- تعدیل شخصیت
- باور کردن و تن دادن به انتخاب ها
- و توجه بیشتر به موضوعات کسب و کار
در این مرحله آگاهی ما نسبت به زمان خود افزایش پیدا میکند و سعی می کنیم حداکثر استفاده را از زمان خود ببریم. بعضی از زنان در این دوره فارغ از مسائل فرزند پروری و بچه داری به انتخاب شغل می پردازند.
مرحله نقطه عطف
سنین ۳۹ تا ۴۳ سالگی را سالهای نقطه عطف در زندگی قلمداد می کنند. در این دوره افراد معمولاً آشوب های درونی و بحران میانسالی را تجربه می کنند. افراد برای طرح ریزی شغلی و حرفهای خود باید در این دوره توجه کنند که رویا های اولیه شغلی قابل دسترس نیستند. در این دوره تغییرات قوه در شیوه زندگی افراد گاهی اتفاق می افتد. بعضی افراد در این دوره تازه شروع به انتخاب شغل و یا تغییر شغل می نمایند.
مرحله به بار نشستن
سنین ۴۳ تا ۵۰ سالگی به مرحله تثبیت مجدد یا به بار نشستن مشهور است. بعضی از خصوصیات این داره به شرح زیر هستند:
- آسودگی خاطر در مورد مرگ
- تحولات شغلی و تغییر شیوه زندگی
- توجه به فرزندان در حال گذار از استقلال
- مرور شخصی بر الگوهای پرورش کودک
- شکوفایی شغلی
- توجه به رشد شخصیتی
- فعالیت در جامعه
- ارزیابی مجدد روابط خود با بلوغ فرزندان
افراد در طرح ریزی شغلی و حرفه ای خود در دوره نوجوانی این مراحل را برای آینده خود پیش بینی کنند.
مرحله شروع مجدد
سنین بین ۵۰ تا ۶۵ سالگی مرحله شروع مجدد در طرح ریزی شغلی و حرفه ای افراد نام گرفته است.
افراد در این طنین در حال لذت بردن از آرامش نسبی خستگی و داشتن یقین و انبساط خاطر هستند.
بعضی از خصوصیات این دوره که در طرح ریزی حرفه ای باید پیش بینی کنیم عبارتند از:
- برنامه ریزی برای دوران بازنشستگی
- کاهش انرژی و قدرت جسمانی
- مرگ همسر یا دوستان
- پیدایش ساختار یک زندگی جدید
- کاهش انجام کارهای مخاطره آمیز
- و مطرح شدن سوالات معنوی
- امکان رشد خلاقیت و نوآوری
دوره انتقال
سنین ۶۵ سالگی به بالا مرحله انتقال به سوی بازنشستگی نامیده می شود
وقتی عمر طولانی شد و بازنشستگی اجباری نبود،این دوره به صورت سالهای طلایی واقعی در می آیند افراد تارهای سودمندی برای اجتماع و یا رشد شخصیتی خود انجام می دهند.
این مراحل در طول زندگی شغلی افراد احتمالاً رخ خواهد داد. دانش آموزان نوجوان هنگام طرح ریزی شغلی و حرفه ای خود برای آینده نیاز است که این مراحل را پیش بینی کنند و مطابق با خصوصیات هر مرحله خود را برای انجام وظایف شغلی در آن سن آماده نمایند.