آموزش خانواده

امروزه آموزش خانواده یکی ازضروریات است.مدیران آموزش وپرورش باید آموزش خانواده درمدارس را جدی بگیرند.میخواهیم موضوعات جلسات این آموزش ها در مدارس را مرورکنیم.

دنیای امروز دنیای سرعت، حرکت ،تغییر وپیشرفت علم است. رشد فنآوری بسیار سریع است.در این دریای پرتلاطم مسئولیت خانواده سنگین است.تغییر نیاز ها شرایط خاصی را رقم زده است.

مدت زیادی است که مدرسه نقش مهمی پیدا کرده است . عوامل مستقر در مدرسه آموزش وتربیت را برعهده گرفته اند. چندین نسل است که تربیت را در اختیار مدارس قرار داه ایم . همه ما تقریبا حاکمیت مدرسه در آموزش را به خاطر داریم .

در گذشته های دورتر مکتب نقش مدارس را ایفا می کرد.رفته رفته از نفوذ آن کاسته شد. حدود صد سال قبل دوران مکتب پایان یافت.

مدرسه به شیوه کنونی جای مکتب را گرفت . اغلب بچه ها به حضور در مدرسه ملزم شدند.خانواده ها برای فرستادن یا نفرستادن آنها به کلاس دچار چالش شدند.

به مرور والدین راضی شدند آموزش وتربیت فرزند را به دست مدارس بسپارند.معایب تجمع دانش آموزان با پیشینه های متفاوت خانوادگی در کلاس به زودی نمایان شد.

مدیران مدارس ، ناظمین ومعلمان از بعضی رفتارهای بچه ها به ستوه آمدند. مدرسه برای رفع مشکل دست به دامن خانواده شدند. بدین گونه انجمن اولیاء ومربیان ظهور کرد.

مطابق قوانین افراد ذی صلاح وداوطلب برای کمک به حل مشکلات انتخاب شدند. سرانجام نهاد مسئول پیوند خانه ومدرسه به  یک رکن مهم مدرسه تبدیل شد. این واحد وظایف خاصی بر عهده گرفت. آموزش خانواده  جزء مسئولیت های این انجمن قرار گرفت.

آموزش خانواده

همکاری خانه ومدرسه

مراحل ظهور ورشد وبه قدرت رسیدن واحد انجمن اولیاء ومربیان ، سالها وحتی دهه ها طول کشید. مشکلات زیادی را حل کرد تا به اینجا رسید. این تشکیلات اکنون در همه مدارس کشور حضور دارد.

من خودم افتخار حضور در انجمن مدرسه فرزندانم را به مدت ۴ سال دارم. تاجای که تجربه من نشان می دهد انجمن قوی محل اتکای مدیران مدارس هستند.

مسئولین مدارس مسئولیت اغلب ارتباطات با والدین را به این انجمن واگذار می کنند . این اعضا می توانند نیاز های آموزشی والدین مدرسه خود را برآورد کنند. ظاهرا آنها چون از جنس والدین هستند بهتر موضوع را درک می کنند .

مدیران مدارس هم موظفند برای پدر ومادر بچه کلاس آموزش خانواده برگزار نمایند. با توجه به این که بنده افتخار ۲۰ سال مدرسی آموزش خانواده را دارم حساسیت موضع نیاز های والدین را درک کرده ام.

برای مطالعه وبلاگ قدیمی تر نویسنده به سایت مشاوره وبرنامه ریزی تحصیلی شغلی مراجعه فرمایید.

اگر نگوییم هر سه سال، حداکثر هر ۶ سال نیاز های آموزش خانواده ها تغییر می کند. دلیل آن هم رشد سریع تکنولوژی است . این رشد سرسام آور همه معادلات تربیتی خانواده را تحت تاثیر قرارداده است .

نیازهای آموزشی والدین

برای مشخص کردن نیاز های آموزشی خانواده میتوان پرسش نامه تهیه کرد . این سوالات در بین والدین تقسیم شود تا نیاز های جمع بندی گردند.نمونه زیراز کتاب نظام جامع ارتقای آموزش خانواده ،جلد اول،چاپ اول ،انتشارات انجمن اولیا ومربیان گرفته شده است .

• هدف ومفهوم زندگی
• روابط مناسب زناشویی
• اقتصاد خانواده
• تغذیه وبهداشت خانواده
• وظیفه ی زن وشوهر در دوران بارداری زن
• وظیفه ی زن وشوهر در دوران شیرخوارگی فرزند
• مادری که بیرون خانه کار می کند
• پدر بزرگ ها ومادر بزرگ ها
• آموزش پیش از دبستان
• بازی کودکان
• مراقبت های روانی ورفتاری از کودکان خردسال
• مراقبت از تحصیل فرزندان
• انتخاب راه آینده فرزندان
• کارکردن فرزندان
• پدر ومادر فرزندان جوان

آموزش خانواده

اهم عناوین کلاس های آموزش خانواده

سرفصل های آموزش این کلاس ها مصوبه هستند.از طرف سازمان انجمن اولیا ومربیان به مدارس اطلاع رسانی می شود. علاوه بر آن نیاز های آموزشی شناسایی شده هر مدرسه ومنطقه منبع دیگری برای این کلاس ها هستند.

یک منبع مهم دیگر تجربه مدرسان آموزش خانواده است. با توجه به تنوع اقلیمی وفرهنگی و چالش های مختلف خانواده در استانها وشهر وروستاهای ایران مدرسان دلیل موجهی براین ارائه طرح درس شخصی دارند.

سه منبع اصلی کلاس آموزش خانواده

1. سر فصل های مصوب
2. نیازهای شناسایی شده
3. تجربه مدرسان آموزش خانواده

درکتاب نظام جامع ارتقای آموزش خانواده که در پاراگراف های بالاتر معرفی شد،عناوین مهم آموزشی به ۵ دسته مختلف تقسیم شده است .

1. آسیب شناسی خانواده
2. هدف های آسیب شناسی
3. علل بروز آسیب ها
4. عواملی که سلامت خانواده را تهدید می کند
5. سفارش هایی برای پیش گیری از مشکلات خانوادگی

آسیب شناسی خانواده

بحث آسیب شناسی خانواده خود به موارد زیر می پردازد:

• علل وعوامل ازدواج پایدار و پیشگیری از مشکلات وطلاق در خانواده
• مطالعه مبانی کارکردهای نابه سامان وناهنجاری های خانواده های ناسالم
• مطالعه آسیب ها ،دردهای اجتماعی ، بی نظمی ها ، همچنین علل پیدایش آنها

هدف های آسیب شناسی

در موضوع آسیب شناسی  هدف های زیر مدنظر قرار می گیرد:

• تلاش برای آگاهی از چگونگی وقوع پدیده ها (چیستی پدیده ها)
• تلاش برای آگاهی از ریشه ها وعلت ها (چرایی)
• تلاش برای چاره جویی ، درمان ،اصلاح وپیش گیری از بروز آسیب ها ونابه سامانی ها
• تلاش برای بهسازی محیط زندگی فردی، خانوادگی واجتماعی
• تلاش برای پذیرش هرچه بهتر افراد خانواده

علل بروز آسیب ها

در بحث علل بروز آسیب ها مدرسان آموزش خانواده ووالدین شرکت کننده در جلسات  موارد زیر را به چالش می کشند:

• پای بند نبودن به دستورهای قرآنی
• از دست رفتن معرفت الگوی اسلامی در خانواده
• فقدان ارتباطات با انسان های معنوی وموفق ودور بودن از مجالس مذهبی
• ناهمخوانی بین والدین
• وجود اختلاف بین اعضای خانواده به ویژه پدر ومادر وفرزندان
• فقدان محبت
• اشتغال بیش از حد والدین در خارج از خانه
• ناسازگاری بین فرزندان
• مشکلات خانواده های تک والدی
• غیبت طولانی پدر یا مادر؛(مرگ پدر یامادر)
• توزیع نامناسب وظایف و مسئولیت ها میان اعضای خانواده
• رفاه بیش از حد واشباع شدگی

عواملی که سلامت خانواده را تهدید می کند

• عدم شناخت وآگاهی از اصول زندگی مشترک
• سست شدن باورهای مذهبی
• مخفی کاری و پنهان کاری
• عدم توجه به نیازهای همسر
• ابهام یا افراط در انتظارات از همسران
• دخالت دیگران
• مسائل اقتصادی ومالی
• هوس رانی
• ازدواج مجدد
• سوء تفاهم ها وسوء ارتباطات
• انتقام گیری وبهانه جویی
• سلطه گری شوهر یا زن
• بی نظمی ودیر آمدن به خانه
• بی توجهی به امور خانه
• افراط در نظم وانظباط منزل
• نازایی
• ناتوانی های جنسی
• نداشتن ارتباط عاطفی در روابط جنسی
• بد اخلاقی و عدم توافق اخلاقی
• اشتغال بیش از حد همسر
• عدم تعادل روانی و عاطفی مانند لج بازی ، یک دندگی ، غرور کاذب و…
• خود پسندی وخودخواهی
• رعایت نکردن حقوق یک دیگر
• ازدواج تحمیلی ، مصلحتی وشتاب زده
• توجه به ظواهر وامور مادی
• ندادن نفقه وبی توجهی به نیازهای همسر
• بیماری های جسمانی وروانی
• اعتیاد به مواد مخدرو الکل وسیگار
• زندانی بودن همسر
• بی بندوباری در معاشرت ها
• مصرف گرایی وتجمل گرایی
• عدم رعایت عدالت وانصاف
• بد بینی و بد گمانی
• نداشتن تناسب سنی، فرهنگی ،اعتقادی، طبقاتی و…
• بالا بودن سن ازدواج
• ازدواج در زیر سن قانونی
• عدم تناسب علاقه ها و رغبت ها
• نداشتن استقلال مالی و فکری
• استمرار برنامه های دوران تجرد
• تحقیر وتمسخر همسر

سفارش هایی برای پیش گیری از مشکلات خانوادگی

1. آشنایی با آیین همسر داری
2. مشخص کردن هدف های ازدواج وتشکیل خانواده
3. مشخص کردن انتطارها
4. برقراری رابطه ی انسانی
5. دوست داشتن همسر
6. چشم پوشی وگذشت
7. انتقاد پذیری
8. احساس مسئولیت
9. ضرورت مشاوره

خلاصه ونتیجه گیری

در این مقاله به سابقه واهمیت آموزش خانواده پرداختیم. در مورد منابع آموزشی خانواده صحبت شد. به سرفصل های مصوب اشاره شد. روی تجربه مدرسان آموزش خانواده تاکید کردم.نکات کلیدی در آموزش خانواده فهرست بندی گردید.

مطالعه مقاله آموزش به خانواده – الگوهای ازدواج را به شما عزیزان پیشنهاد می نمایم.