مراحل رشد جسمی انسان وچرخه زندگی از تولد تا ختم به خیر شدن حیات در این جهان

مراحل رشد جسمی انسان

 مراحل رشد جسمی انسان برای خود داستانی دارد.تقسیم بندی آن صاحبنظران را به زحمت انداخته است.برسر مراحل رشد جسمی انسان وحدت نظر وجود ندارد.بعضی ۱۲ مرحله را برای زندگی نوع بشر در نظر گرفته اند. بعضی هم مراحل را کمتر می دانند.

مراحل رشد خود تقسیم بندی های متفاوتی دارد.دسته بندی های بسیار متفاوت تری در زمینه رشد روانی جسمی مطرح شده است.روان شناسان در این زمینه گروه بندی های متنوعی را ارائه داده اند که اغلب ما را دچار سردرگمی می نمایند.

مراحل رشد جسمی انسان

حتی خود روان شناسان داخل یک دسته هم باهم وحدت رویه ندارند.مثلا روان شناسان طرفدار رویکرد روانکاوی در زمینه تقسیم بندی مراحل رشد جسمی انسان ( Stages of human physical development)  بسیار فعالند.این گروه دسته بندی های گوناگونی برای مراحل رشد روانی-جسمی انسان از تولد تا مرگ ارائه داده اند.

من در این مطلب بدون توجه به این جدال ها، مراحل  فوق را مطابق کتاب روانشناسی رشد(۱) اثر چهار نفر از استادان مطرح این زمینه یعنی دکتر سوسن سیف،دکتر پروین کدیور، دکتر حسین لطف آبادی ودکتر رضا کرمی نوری به شرح زیر خلاصه می نمایم:

• مراحل رشد جسمی انسان|نوزادی
• مراحل رشد جسمی انسان|شیر خوارگی
• مراحل رشد جسمی انسان|کودکی اول
• مراحل رشد جسمی انسان|کودکی دوم

مراحل نوزادی

رشد واقعی انسان از لحظه تولد آغاز می شود. مراحل رشد در کتاب روان شناسی رشد (۱) که نام بردم به خوبی تقسیم بندی شده است.این کتاب که قسمت اول مراحل رشد جسمی انسان را شرح داده است ، تولد تا ۱۱ سالگی را به ۴ مرحله تقسیم کرده است.

مرحله اول آن رشد در دوره قبل از تولد نام دارد. در این بخش مراحل رشد جنین قبل از تولد وعوامل موثر بر رشد در رحم مادر وحتی قبل از شکل گرفتن نطفه نوزاد را شرح داده است.

مرحله دوم از مراحل رشد جسمی کودک در این کتاب رشد از تولد تا پایان دو سالگی است. البته این مرحله در دل خود مرحله نوزادی را هم بیان کرده است. در مورد محدوده سنی نوزادی هم اختلاف نظر وجود دارد.

گرچه این کتاب سن نوزادی را هفته اول ودوم تولد در نظر گرفته است اما دیگران یک ماه اول تولد را سن نوزادی می دانند. با توجه به تفاوتهای فردی در نحوه رشد نوزادان وعوامل متعددی که در این مورد تاثیر دارد بهتر است ماهم چهار هفته اول را سن نوزادی در نظر بگیریم.

مراحل رشد جسمی انسان|شیر خوارگی

همان طور که بیان شد،مرحله دوم از مراحل رشد جسمی انسان در کتاب روانشناسی رشد(۱) از تولد تا پایان دو سالگی است. توانایی وتجهیزات نوزاد در دوره نوزادی مطابق این کتاب برای انجام کارها ضعیف است اما به مرور رشد پیدا می کند.

در ادامه نوزاد با استفاده از بازتاب های مختلف با زندگی در محیط جدید خارج از رحم سازگاری پیدا می کند. با استفاده از نیازهای اساسی اکسیژن،خواب، غذا وآب وعمل دفع ادرار ومدفوع  خود را به پایان دوره شیر خوارگی می رساند.

دوره شیر خوارگی با دوسال اول کودکی مطابقت دارد.رشد کودک در دوسال اول زندگی در ابعاد مختلفی شکل می گیرد.ابعاد مختلف رشد عبارتند از:

• رشد جسمی
• رشد ذهنی
• رشد اجتماعی
• رشدعاطفی
• رشد اخلاقی

نکته مهم این است که رشد این جنبه های مختلف از یکدیگر جدا نیستند.آنچه در یک زمینه از رشد اتفاق می افتد،بر جنبه های دیگر هم اثر می گذارد. والدین باید ویژگی های کودک وتوانایی های او را در این سن درک کنند.

کودک دوساله شما ضمن اینکه عزیزترین ونزدیکترین فرد به والدین است، موجوی مستقل است. دنیای کودک با دنیای بزرگسالان متفاوت است.

مراحل رشد جسمی انسان|کودکی اول

سه تا هفت سالگی یکی دیگر از مراحل رشد جسمی انسان است. بعضی از روان شناسان رشد این سن را کودکی اول می نامند. از دیدگاه این متخصصان کودکی اول از پایان دوسالگی تا هفت سالگی است.

رشد جسمی در کودکی اول

با اینکه رشد جسمی در این دوره به سرعت دوسال اول نیست اما سرعت رشد زیاد است. در سن سه سالگی ، یک پسر به طور متوسط ۱۵ کیلوگرم وزن و۹۵ سانتیمتر قد دارد. دختران در این سن از پسران سبکتر وکوتاه  تر هستند.

نکات تربیتی که والدین در این دوره باید رعایت کنند عبارتنداز:

• در بازی کودکان دخالت نکنند
• روش بازی را به کودکان تحمیل نکنند
• در صورت در خواست کمک از سوی کودک والدین به یاری آنها بروند
• در بعضی از بازی ها که کودک نیاز به والدین دارد به او کمک کنید.

مراحل رشد جسمی انسان| کودکی دوم

کودکی دوم  یکی دیگر از مراحل رشد جسمی انسان به شمار می رود. این مرحله تقریبا از سن هفت سالگی شروع می شود وتا یازده سالگی ادامه پیدا می کند. ممکن از کودک در سال آخر این دوره وارد دوره بحرانی بلوغ شود.

در این مراحل از رشد جسمی وذهنی انسان والدین ومعلمان ومربیان بر رشد کودک تاثیر مستقیم دارند. شاید کودکان در این دوره برای والدین خود درد سر های درست کنند. ممکن است بی مسئولیتی وبی دقتی پسران در این سن والدین را کلافه کند.

معلمان ومربیان این دوره را مرحله حساس ومهم زندگی کودکان می دانند. بسیاری از عادت های خوب وبد کودک در این دوره شکل می گیرد. کم کاری وپرکاری در این بخش از مراحل رشد جسمی انسان آینده کودک را پیش بینی می کند.